ideaalconcurrentie

Ideale concurrentie, ook wel perfecte concurrentie genoemd, is een theoretische marktvorm in de micro-economie die een situatie beschrijft waarin markten zo efficiënt mogelijk functioneren en geen enkele individuele speler invloed heeft op de prijs. Het dient als referentiekader om de uitkomsten van vraag en aanbod te analyseren en de grenzen van marktgedrag te illustreren.

Belangrijke kenmerken zijn: veel kopers en verkopers, waardoor geen enkele partij de prijs kan beïnvloeden; homogeen product, zodat er geen differentiatievoordeel is; vrije toetreding en uittreding, waardoor winst op lange termijn verdwijnt; volledige informatie voor alle actoren; afwezigheid van transactiekosten en externe effecten; en afwezigheid van marktmacht, zodat iedereen prijsnemer is.

In zo’n markt ontstaat de prijsvorming uitsluitend door interactie van vraag en aanbod. Bedrijven zijn prijsnemers en streven naar maximale winst. In het korte termijn kunnen economische winsten bestaan, maar in het lange termijn werkt vrije toetreding deze winsten weg. Een essentieel gevolg is allocatieve efficiëntie: prijs is gelijk aan de marginale kostprijs (P = MC). Daarnaast is er productieve efficiëntie wanneer bedrijven opereren op het minimum van de gemiddelde kosten. In langlopende evenwicht is de economische winst nul: P = MC = AC_min.

Beperkingen en kritiek: echte markten voldoen zelden aan alle voorwaarden van perfecte concurrentie. Er zijn informatieasymmetrieën, productdifferentiatie, marktmacht, toetredingsbarrières, transactiekosten en externe effecten of publieke goederen. Desondanks blijft het concept een nuttig referentiekader voor welvaartseffecten en voor het evalueren van beleid gericht op concurrentie en marktvormdiscussies.