hypofagie

Hypofagie is een verminderd eetlustgevoel of een afname van de voedselinname. Het is meestal een symptoom, geen op zichzelf staande diagnose. Hypofagie kan optreden bij vele aandoeningen en kan leiden tot ongewild gewichtverlies en ondervoeding als de onderliggende oorzaak niet wordt behandeld.

Oorzaken zijn divers en worden vaak onderverdeeld in fysiologisch/lichamelijk, medicamenteus/therapeutisch, inflammatoire of chronische ziekten en psychisch of gedragsmatig. Fysiologische factoren zijn onder meer pijn, misselijkheid, verzadigingssignalen en darmproblemen die eetlust verminderen. Infecties en chronische ziekten zoals kanker, lever- of nierfalen kunnen eveneens hypofagie veroorzaken. Medicijnen zoals opioïden, chemotherapie en sommige antidepressiva kunnen de eetlust verminderen. Psychische factoren, waaronder depressie en angststoornissen, en de aanwezigheid van anorexia nervosa spelen ook een rol. Leeftijd, ziekenhuisopname en lichamelijke stress kunnen acute vormen uitlokken.

Diagnostiek berust op klinische evaluatie: anamnese van eetgedrag en gewicht, registratie van voedselinname, lichamelijk onderzoek en gerichte laboratoriumtests. Soms zijn beeldvorming of aanvullende onderzoeken nodig om de onderliggende oorzaak vast te stellen. Het verschil met anorexia nervosa is relevant: bij hypofagie ontbreekt meestal de sterke, dwangmatige preoccupatie met gewicht en lichaamsvorm.

Behandeling richt zich op het behandelen van de onderliggende oorzaak en het waarborgen van voldoende voeding. Dit kan bestaan uit voedingsadviezen, eet- en voedingsplanning en, indien nodig, orale supplementen of dieetverrijking. In sommige gevallen kunnen medicijnen worden gebruikt om de eetlust te stimuleren, maar het bewijs is wisselend en er zijn bijwerkingen. Ernstige ondervoeding vereist soms medische voedingstherapie via sondevoeding of parenterale voeding onder toezicht.

De prognose hangt af van de onderliggende oorzaak en de tijdigheid van behandeling. Hypofagie blijft een symptoom van uiteenlopende aandoeningen en er is lopend onderzoek naar de regulatie van eetlust door het centrale zenuwstelsel, hormonen en ontstekingsmediatoren.