hoogtebestanden

Hoogtebestanden zijn digitale representaties van de topografie van het aardoppervlak. Ze geven de hoogte van punten op het oppervlak weer ten opzichte van een referentiehoogte en worden in geografische informatiesystemen (GIS) en ruimtelijke analyses gebruikt. Hoogtebestanden kunnen als rasterdata (grid) voorkomen, of als vectordata zoals contourlijnen of triangulated irregular networks (TIN).

Hoogtebestanden kunnen verschillende typen en formaten aannemen. Een DEM (Digital Elevation Model) geeft de hoogte van het terrein of oppervlakken weer zonder rekening met objecten; een DTM (Digital Terrain Model) is gericht op de terreinhoogte, terwijl een DSM (Digital Surface Model) de hoogte van objecten op het oppervlak toont. Rasterformaten omvatten GeoTIFF, ESRI ASCII-grid en ERDAS IMG; vectorcontouren komen vaak voor als shapefiles of GeoJSON.

Bronnen en methoden: hoogtebestanden worden verkregen via satellietmetingen (bijv. SRTM, TanDEM-X, ALOS PALSAR), luchtfotogrammetrie en LiDAR (lichtdetectie en afstand). LiDAR levert pointclouds die later kunnen worden omgezet in raster- of vectorhoogtes. Verticale referenties variëren per gebied (bijv. NAP in Nederland, NAVD88, EGM96 internationaal).

Metadata en kwaliteit: hoogtebestanden bevatten metadata over referentiesysteem, verticale en horizontale nauwkeurigheid, resolutie en datum van acquisitie. Kwaliteit hangt af van de gebruikte methode, dichtheid van meetpunten en verwerking.

Toepassingen: hydrologie en modellering van overstromingen, landschapsanalyse, stedelijke planning, ontwikkelingsprojecten, telecommunicatie en wind- en zonne-energieplanning.

Toegang: veel hoogtebestanden zijn vrij beschikbaar via nationale topografische instituten, open data portals en ruimtelijke databanken (bijv. AHN in Nederland; SRTM en Copernicus DEM wereldwijd). Varia aan licenties en gebruiksvoorwaarden.