herinneringssystemen

Herinneringssystemen is de verzamelnaam voor de verschillende manieren waarop mensen informatie opnemen, bewaren en terughalen. In de cognitieve psychologie worden meestal drie hoofdsystemen onderscheiden: sensorisch geheugen, werkgeheugen en lange termijn geheugen.

Het sensorische geheugen registreert prikkels uit de zintuigen gedurende een zeer korte periode en laat zich onderverdelen in iconisch geheugen (visueel) en echoisch geheugen (auditief). Het functioneren hiervan bepaalt wat aan het korte termijn geheugen wordt doorgegeven en wat verloren gaat als er geen aandacht aan wordt besteed.

Het werkgeheugen houdt de informatie tijdelijk vast en verwerkt deze actief. Het heeft een beperkte capaciteit en een korte duur, maar is cruciaal voor redeneren, plannen en complexe taken. Technieken zoals chunking kunnen de bruikbare hoeveelheid informatie vergroten.

Het lange termijn geheugen slaat informatie langdurig op en omvat expliciet geheugen (declaratief), waaronder episodisch geheugen (persoonlijke gebeurtenissen) en semantisch geheugen (feiten en concepten), en impliciet geheugen (niet-declaratief), waaronder procedureel geheugen (vaardigheden), priming en conditionering. Deze systemen werken samen bij leren en herinneren: informatie wordt gecodeerd, geconsolideerd en later opgehaald.

Codering, consolidatie en terughalen zijn sleutelprocessen. Slaap, herhaling en diepere verwerking bevorderen consolidatie. Terughalen kan beïnvloed worden door context, geheugenstroken en cue’s, en is vaak foutgevoelig door interferentie of veroudering. Verstoringen in geheugen komen voor bij aandoeningen zoals amnesie en neurodegeneratieve ziekten, maar kunnen ook het gevolg zijn van stress, slaaptekort en veroudering.