hemodynamisch

Hemodynamisch verwijst naar de dynamiek van bloedflow en perfusie door het cardiovasculaire systeem. Het beschrijft hoe bloed wordt gepompt door het hart en hoe dit bloed door de bloedvaten stroomt, waardoor organen van zuurstof en nutriënten worden voorzien. Belangrijke bevindingen zijn onder meer de hoeveelheid bloed die het hart per minuut aan het lichaam levert (hartminuutvolume, CO), de weerstand waartegen het hart moet pompen (systemische vaatweerstand, SVR) en de preload en afterload die de contractiliteit en efficiëntie van het hart beïnvloeden.

Belangrijke parameters zijn onder meer CO of hartminuutvolume, preload (venieuze terugkeer en end-diastolische volume), afterload (druk die bloed tegenwerkt bij ejectie), centrale veneuze druk (CVP) en, bij invasieve metingen, longcapillair wedge druk (PCWP). Het gemiddelde arteriële druk (MAP) wordt vaak gebruikt als maat voor perfusie en wordt in praktische termen geraamd als MAP ≈ CO × SVR.

Methoden voor hemodynamische monitoring variëren van niet-invasieve tot invasieve technieken. Niet-invasieve benaderingen omvatten echocardiografie en Doppler-estimaties van velocity-time integrals en slagvolume. Invasieve monitoring omvat onder meer arteriële bloeddrukmeting, en bij complexe gevallen het gebruik van een pulmonale arteriekatheter (Swan-Ganz) voor metingen zoals PCWP, CO en SVR. Dynamische indicaties zoals stroke volume variation (SVV) en pulse pressure variation (PPV) worden toegepast om vochttoediening en responsiviteit te beoordelen, vooral bij geventileerde patiënten.

Toepassingen bestrijken primair de kritieke zorg, anesthesiologie en cardiologie, waar hemodynamische status en trends gebruikt worden om therapieën te sturen. Behandeling kan bestaan uit vochttoediening, vasopressoren of inotrope middelen, en in sommige gevallen afterload-reducerende medicatie, met als doel adequate organperfusie te waarborgen. Tekorten in meting of interpretatie kunnen leiden tot misinterpretaties van de toestand en vereisen zorgvuldige evaluatie.