heliocentryzmu

Heliocentryzm, zwany także modelem heliocentrycznym, to pogląd, według którego Słońce zajmuje centralne miejsce w układzie słonecznym, a planety, w tym Ziemia, krążą wokół niego. W przeciwieństwie do geocentryzmu, heliocentryzm umieszcza Słońce w centrum systemu i tłumaczy ruchy ciał niebieskich na podstawie ich wzajemnych oddziaływań.

Historia rozwoju tego poglądu zaczyna się już w starożytności. Arystarch z Samosa propozycje sun-centered argumentował, że Słońce i Księżyc znajdują się poza Ziemią, lecz koncepcja ta nie zdobyła trwałego poparcia. W średniowieczu dominował geocentryczny układ Ptolemeusza. W renesansie Copernicus przedstawił model heliocentryczny w dziele De revolutionibus orbium coelestium (1543), sugerując, że planety krążą wokół Słońca. Dalsze obserwacje, prowadzone przez Tycho Brahe, Jego asystentów i zwłaszcza Galileo Galilei, Keplera i Newtona, doprowadziły do potwierdzenia heliocentryzmu: obserwacje faz Wenus, księżyców Jowisza oraz eliptyczne orbity Keplera, a w konsekwencji wyjaśnienie ruchów planet dzięki prawom grawitacji Newtona.

Wpływ heliocentryzmu był znaczący: zapoczątkował rewolucję naukową, zmienił sposób postrzegania miejsca Ziemi we wszechświecie i podważył dotychczasowe fundamenty kosmologii i filozofii natury. Współcześnie heliocentryzm jest częścią standardowego modelu układu słonecznego; Słońce stanowi centralne ciało, a planety poruszają się wokół niego zgodnie z prawami ruchu i grawitacją. Idee Copernicana stały się również fundamentem bardziej ogólnych zasad kosmologicznych, w tym zasady kopernikańskiej, że nasze położenie nie jest wyjątkowe.