hazardidentificatie

Hazardidentificatie is het proces waarbij potentiële schadelijke gebeurtenissen, situaties of omstandigheden worden herkend die kunnen leiden tot letsel, ziekte, milieuschade of materiële schade. Het vormt de eerste stap in risicobeheer en dient als basis voor verdere beoordeling en beheersing van risico’s.

Het onderscheid tussen hazard en risico is hierbij essentieel: hazards zijn de bronnen van potentieel nadeel, terwijl risico’s de kans en de ernst van de gevolgen beschrijven. Hazards kunnen diverse domeinen raken, zoals arbeidsmiddelen, processen, materialen, de werkomgeving en organisatorische factoren. Typische categorieën zijn fysische, chemische, biologische, ergonomische en psychosociale factoren, soms ook straling.

Veelgebruikte methoden voor hazardidentificatie zijn onder meer werkplekinspecties, melding en analyse van incidenten en bijna-ongevallen, What-if-analyses, brainstormsessies, checklists, en gespecialiseerde technieken zoals HAZOP, FMEA, Bow-Tie-modellen of Job Hazard Analysis. Betrokkenen variëren van werknemers en uitvoerders tot leidinggevenden en veiligheidsfunctionarissen. Het proces kan zowel top-down als bottom-up worden uitgevoerd en vereist betrokkenheid op alle niveaus.

De uitkomsten van hazardidentificatie bestaan uit een overzicht van geïdentificeerde hazards met beschrijvingen, potentiële gevolgen, getroffen personen en bestaande beheersmaatregelen. Deze informatie wordt opgenomen in een risicoanalyse en dient als input voor beheersmaatregelen volgens de hiërarchie van controles: elimineren of substitueren, technische en organisatorische maatregelen, en waar nodig persoonlijke beschermingsmiddelen. Regelmatige herziening is nodig bij wijzigingen in processen, producten, regelgeving of na incidenten.

Hazardidentificatie is daarmee een cruciaal instrument voor preventie en continue verbetering van veiligheid en gezondheid op de werkplek en in systemen.