handhavingsbesluit

Een handhavingsbesluit is een formeel besluit van een door de overheid gemachtigde instantie, zoals een gemeente, waarmee een verplichting wordt opgelegd of een verboden handelen wordt verboden met het doel naleving van publiekrechtelijke regels te waarborgen. Het gaat om handhaving: regels, vergunningvoorwaarden en beleidsvoorschriften moeten worden nageleefd en eventuele overlast of onrechtmatige situaties moeten worden beëindigd. Het begrip komt uit de Algemene wet bestuursrecht (Awb) en wordt in diverse sectoren toegepast, zoals bouw, milieu, ruimtelijke ordening en openbare orde.

Een handhavingsbesluit is doorgaans gebaseerd op feiten uit inspecties of meldingen en op de relevante wet- en regelgeving. Het besluit geeft aan welke norm is overtreden, welke maatregel wordt opgelegd (bijvoorbeeld stoppen van een activiteit, herstelmaatregelen of het verwijderen van een obstructie) en binnen welke termijn de maatregel moet zijn nageleefd. Het kan een preventieve of prescriptieve verplichting bevatten en kan tevens een dwangsom of bestuurlijke boete bij niet-naleving opleggen. Het besluit vermeldt de rechtsgrondslag, de feiten, de concrete handhavingsmaatregel en de uitvoering daarvan, en biedt duidelijkheid over de mogelijkheden om bezwaar te maken.

De besluitvorming valt in beginsel onder de Awb: betrokkenen kunnen meestal reageren op het voorgenomen handhavingsbesluit en later het definitieve besluit ontvangen. Tegen een handhavingsbesluit kan bezwaar worden gemaakt bij de instantie die het besluit heeft genomen en, afhankelijk van de situatie, kan ook beroep bij de rechter mogelijk zijn.

Een handhavingsbesluit is bedoeld als instrument om naleving af te dwingen en kan handhaving verlichten via optionele sancties als een dwangsom of bestuurlijke boete. Voorbeelden zijn het verplicht stoppen van illegale werkzaamheden, het afbreken van een onrechtmatige bouw en het aanpakken van geluids- of milieuoverlast.