glucoseeenheden

Glucoseeenheden zijn de monomeren waaruit veel koolhydraten bestaan. Ze verwijzen naar moleculen van glucose die als bouwstenen fungeren in langere ketens. In biochemie komen deze eenheden meestal voor als D-glucose, de vorm die het meest voorkomt in levende organismen. Glucose kan bestaan in verschillende cyclische vormen, met name als glucopyranose, en heeft twee anomere configuraties: alfa en beta. In water bevindt glucose zich in een evenwicht tussen open ketenvorm en gesloten ringvormen.

Wanneer glucoseeenheden door glycosidische bindingen aan elkaar worden gekoppeld, ontstaan polysacchariden. De meest voorkomende verbindingen in natuur zijn α-1,4- en α-1,6-bindings, of β-1,4-bindings, afhankelijk van de specifieke anomere configuratie en positie. Deze verschillen in bindingen en stereochemie leiden tot uiteenlopende eigenschappen zoals structuur, oplosbaarheid en verteerbaarheid.

Voorbeelden van polysacchariden die uit glucoseeenheden bestaan, zijn zetmeel en glycogeen, opgebouwd uit α-D-glucose-eenheden. Zetmeel bestaat uit lange ketens (amylose) en vertakte ketens (amylopectine), voornamelijk via α-1,4- en α-1,6-bindings. Glycogeen is zeer vertakt en dient als snelle opslag in dieren. Cellulose bestaat uit β-D-glucose-eenheden die via β-1,4-bindings zijn verbonden, wat een sterke, onvertakte structuur oplevert en voor mensen moeilijk verteerbaar is omdat we geen cellulase hebben.

De term glucoseeenheden benadrukt de identieke bouwsteen in verschillende koolhydraten, met variatie in ringvorm, configuratie en koppelingen. De mate van polymerisatie, aangeduid als de hoeveelheid eenheden (degree of polymerization), bepaalt de grootte en kenmerken van het polysaccharide.