geschilbeslechting

Geschilbeslechting is het proces waarmee conflicten tussen partijen worden opgelost, zonder of buiten een reguliere rechtszaak. Het doel is een oplossing die door alle betrokkenen wordt aanvaard, eventueel met tussenkomst van onafhankelijke derden. Het kan plaatsvinden binnen de rechterlijke orde, via de rechtbank, maar ook via alternatieve vormen van geschilbeslechting (ADR).

Alternatieve geschilbeslechting omvat bemiddeling, arbitrage en andere vormen zoals bindende adviezen of minnelijke schikkingen. Bemiddeling (mediation) is een vrijwillig proces waarbij een onafhankelijke bemiddelaar partijen begeleidt bij onderhandelingen; de bemiddelaar beslist niet en kan geen bindende uitkomst opleggen. Arbitrage is een meer formeel traject waarin partijen één of meerdere arbiters kiezen die een bindend oordeel geven, vergelijkbaar met een rechterlijke beslissing maar vaak sneller en vertrouwelijk. Bindend advies en andere ADR-methoden kunnen door partijen worden afgesproken en kunnen wel of niet bindend zijn, afhankelijk van de overeenkomst.

In de praktijk kan geschilbeslechting contractueel worden geregeld via een ADR-clausule of achteraf worden gekozen. De partijen kiezen doorgaans uit snelheid, kosten, vertrouwelijkheid en het behoud van controle over het resultaat. Voordelen van ADR zijn onder meer minder formele procedures, flexibiliteit en vertrouwelijkheid; nadelen kunnen zijn beperkte rechtsbescherming bij niet-bindende uitkomsten of beperkte toepassingsmogelijkheden wanneer één partij niet meewerkt. Afhankelijk van de context kunnen ADR-methoden een effectief alternatief of aanvulling vormen op gerechtelijke procedures.