gerundiumvormen

Gerundiumvormen zijn verbale vormen die als zelfstandig naamwoord functioneren of een handeling als begrip aanduiden. De term gerundium komt uit de Latijnse grammatica en wordt in talen als Latijn, Italiaans en Engels gebruikt om een werkwoord als nominale taal te beschouwen. In het Nederlands wordt vaak gesproken van nominalisatie van het infinitief of van gerundiumachtige constructies; de standaardterm voor dit verschijnsel is nominalisatie van het werkwoord.

Vormen en functies

In talen met een expliciet gerundium verschijnen deze vormen vaak als aparte, niet-verbale uitdrukkingen die de handeling zelf benoemen. In het Engels is het gerund een werkwoord met de uitgang -ing die als onderwerp of lijdend voorwerp kan fungeren, bijvoorbeeld Running is fun of I enjoy reading. Het gerundium kan ook deel uitmaken van combinatieconstructies zoals “the act of reading” of na werkwoorden van voorkeur of afbreken, zoals stop smoking.

Talen zoals Latijn en Italiaans kennen eveneens gerundiumvormen, die de handeling als zelfstandig concept uitdrukken en vaak gebonden zijn aan specifieke uitgangen of voor/na-voorzetsels. Deze vormen worden meestal gebruikt in combinatie met andere onderdelen van de zin om bedoeling of aspect uit te drukken, en hebben geen autonome nominatieve vorm zoals een zelfstandig naamwoord in het Nederlands.

Verschil met andere niet-finite vormen

Het gerundium verschilt van het present participle, dat als bijvoeglijk naamwoord of in samengestelde tijden optreedt, en van het infinitief, de basisvorm van het werkwoord die meestal niet als zelfstandig naamwoord fungeert. In het Nederlands wordt vaak het infinitief als nominale vorm gebruikt (bijvoorbeeld het zingen), maar dit is geen exacte equivalentie van het gerundium in talen waar het een volwaardige nominale vorm is.