gerechtshoven

Gerechtshoven zijn de Nederlandse rechtbanken voor hoger beroep. Ze behandelen beroepen tegen uitspraken van rechtbanken (rechtbanken) in civiele, strafrechtelijke en belasting- of bestuursrechtelijke zaken. Daarnaast kunnen zij in bepaalde kwesties vragen over de bevoegdheid of interpretatie van wetten toetsen. Doel van deze rechtsprekende laag is onder meer rechtseenheid en consistente toepassing van wetgeving waarborgen, en daarmee de Hoge Raad ontlasten van routinezaken.

Structuur en werkwijze. Gerechtshoven opereren in regionale kantonnementen verspreid over het land en bestaan uit kamers waarin drie rechters deelnemen aan de zittingen. Voor complexere of belangrijke zaken kan een grotere kamer of het gehele gerechtshof oordelen. De procedure bij het gerechtshof geeft partijen de mogelijkheid om feiten en rechtsvragen opnieuw ter beoordeling voor te leggen, binnen de grenzen van het hoger beroep.

Relatie met de Hoge Raad. Beslissingen van de gerechtshoven kunnen in cassatie worden voorgelegd aan de Hoge Raad der Nederlanden, maar uitsluitend op juridische gronden. De Hoge Raad toetst dan of de toepasselijkwetgeving correct is toegepast en of het recht juist is geïnterpreteerd; doorgaans wordt geen herbeoordeling van feiten gedaan.

Historische context. De gerechtshoven ontstonden in de 19e eeuw als onderdeel van de modernisering van de Nederlandse rechterlijke macht. Sindsdien heeft de structuur zich ontwikkeld tot de huidige organisatie waarin de gerechtshoven fungeren als de belangrijkste tussenlaag tussen de rechtbanken en de Hoge Raad. Ze staan onder toezicht van de Raad voor de Rechtspraak en werken samen met het openbaar ministerie en advocatuur om tijdige en onafhankelijke rechtspraak te waarborgen.

---