geoxideerd

Geoxideerd is een term die aangeeft dat een stof oxidatie heeft ondergaan. Oxidatie is een chemische reactie waarbij elektronen verloren gaan en waarbij bindingen met zuurstof of met oxidanten worden versterkt. Het begrip wordt in diverse vakgebieden gebruikt, waaronder scheikunde, voedingswetenschap en materiaalkunde.

Een oxidatiereactie kan plaatsvinden door direct contact met zuurstof (O2) of via andere oxidanten zoals waterstofperoxide (H2O2) of permanganaat. Bij organische verbindingen gaat oxidatie vaak gepaard met een stijging van de oxidatietoestand en vorming van functies zoals hydroxyl-, carbonyl- of carboxylgroepen. Bijvoorbeeld primaire alcoholen kunnen geoxideerd worden tot aldehyden en verder tot zuren; secundaire alcoholen tot ketonen.

Geoxideerd heeft ook praktische verschijningsvormen in verschillende vakgebieden. In voedingswetenschap veroorzaken geoxideerde vetten (lipiden) ranzigheid, doordat initiatieprocessen en vorming van hydroperoxiden en later aldehyd- en ketonverbindingen onaangename geuren en smaken veroorzaken. In de materiaalkunde kunnen metalen een oxidehuid vormen op het oppervlak, wat tot corrosie of juist tot passivatie leidt, afhankelijk van de aard van het oxide.

Beheersing en analyse: oxidatieve processen worden vaak vertraagd door antioxidanten, een zuurstofarme omgeving, koelte of donkerte. Voor analyse worden eigenschappen zoals de peroxidewaarde (PV) gemeten en daarbij spectroscopische methoden of redox-titratie toegepast. Het begrip geoxideerd benadrukt doorgaans de verandering ten opzichte van de oorspronkelijke stof.

---