geheugensnelheid

Geheugensnelheid verwijst naar de snelheid waarmee informatie in geheugen wordt opgeslagen en opgehaald. In het dagelijks gebruik kan de term verwijzen naar computergeheugen (RAM) of naar cognitieve geheugenprocessen bij mensen. In de informatica gaat het om hoe snel een systeem gegevens kan lezen uit en schrijven naar het geheugen, terwijl in de psychologie de focus ligt op de snelheid van geheugenverwerking en -opslag in het menselijk brein.

In computertechnologie wordt geheugensnelheid meestal uitgedrukt in MT/s (megatransfers per seconde) of MHz voor RAM, en in de tijd die nodig is om data beschikbaar te komen (latency). Het geheugen kan van verschillende typen zijn, zoals DDR4 en DDR5, met bijbehorende latenties en timings (bijvoorbeeld CAS-latentie). Bandbreedte, een belangrijke maatstaf, wordt bepaald door klokfrequentie, busbreedte en het aantal geheugenkanalen. Hogere snelheden leveren doorgaans meer bandbreedte op, maar verhoogde kloksnelheden kunnen ook leiden tot hogere latenties en minder stabiele overkloking. De uiteindelijke systeemprestatie hangt af van de balans tussen snelheid, latency, geheugencontroller en de processor.

Geheugenverwerking bij mensen draait om de snelheid waarmee taken informatie uit het korte- en langetermijngeheugen oproepen en verwerken. Factoren zoals leeftijd, cognitieve belasting, training, expertise en de aard van de taak beïnvloeden deze snelheid. Metingen gebeuren via reactietijden, geheugenopdrachten en werkgeheugencapaciteit. Hoewel oefening de snelheid kan verbeteren, neemt verwerkingssnelheid vaak af met ouderdom. De term geheugensnelheid in de psychologie raakt daarmee aan verwerkingssnelheid en geheugenretentie.