fructoseintolerantie

Fructoseintolerantie is een verzamelnaam voor aandoeningen waarbij fructose niet goed verdragen wordt. De twee belangrijkste vormen zijn hereditale fructose-intolerantie (HFI) en fructosemalabsorptie (ook wel dieetfructose-intolerantie genoemd). Beide aandoeningen veroorzaken klachten na inname van fructose, maar de oorzaken en het beloop verschillen.

Hereditair fructose-intolerantie is een zeldzame, erfelijke stofwisselingsziekte. Het gevolg is een tekort aan het enzym aldolase B, meestal door mutaties in het ALDOB-gen. Bij blootstelling aan fructose hangt de reactie samen met afname van beschikbare fosfaatgroepen, wat gluconeogenese en glycogenolyse belemmert en kan leiden tot hypoglykemie, misselijkheid, braken en levergerelateerde klachten. HFI vereist een strikt levenslang dieet zonder fructose, sucrose en sorbitol. In geval van acute hypoglykemie is snelle behandeling nodig.

Fructosemalabsorptie ontstaat wanneer de absorptie van fructose in de dunne darm ontoereikend is. Onverteerde fructose fermenteert in de dikke darm en veroorzaakt gasvorming, een opgezette buik, buikpijn en diarree na het eten van fructose-rijke voedingsmiddelen. De aandoening is veel vaker voorkomend dan HFI en kan variëren in ernst. Diagnose gebeurt meestal met een waterstofademtest na een fructosebelasting; bij verdenking kan ook de voedingshistorie worden beoordeeld.

Behandeling richt zich op het beperken van fructose-inname. Bij HFI is volledige vermijden van fructose, sucrose en sorbitol noodzakelijk; bij fructosemalabsorptie kan een geleidelijke, verantwoorde dosisbeperking en een laag-FODMAP-dieet helpen. Voedingstips en monitoring door een diëtist worden aanbevolen.