fotosensitiviteit

Fotosensitiviteit is een overmatige of ontregeling van de huid en soms de ogen bij blootstelling aan licht, met name UV-licht en doorgaans ook zichtbaar licht. De huidreactie kan variëren van roodheid, branderigheid, jeuk en zwelling tot pijnlijke blaren en pigmentverstoringen. Bij de ogen kan lichtintolerantie of fotofobie optreden, met ongemak bij fel licht.

Oorzaken en typen. Fotosensitiviteit kan door medicijnen ontstaan (bijvoorbeeld tetracyclines, fluoroquinolonen, sulfonamiden, psoraleen-achtige middelen), kruiden zoals Sint-Janskruid, of bepaalde cosmetica en zonnebrandmiddelen. Ook onderliggende aandoeningen spelen een rol, zoals porfyrie, systemische lupus erythematosus en erfelijke aandoeningen als xeroderma pigmentosum. Er zijn twee hoofdtypen: fototoxische reacties, die direct en dosisafhankelijk zijn, en fotoallergische reacties, die immunologisch zijn en vaak na een vertraagde reactie plaatsvinden.

Diagnose en evaluatie. De diagnose is meestal gebaseerd op aard van de klachten, medische voorgeschiedenis en blootstelling aan licht en mogelijke triggers. Fototesten of fotopatches kunnen worden toegepast om lichtgevoelige reacties aan te tonen. Soms zijn aanvullende bloedonderzoeken of huidbiopsie nodig om onderliggende aandoeningen uit te sluiten.

Behandeling en preventie. De belangrijkste aanpak is vermijden of beperken van blootstelling aan licht en het verbeteren van bescherming: kleding, hoeden, zonne-oorlog– en zonwering met brede spectrumbescherming, en geschikte zonnebrandmiddelen. Bij medicatie-gerelateerde fotosensitiviteit kan een arts een alternatief voorschrijven. Bij huidklachten worden vaak moisturizers en, indien ontsteking aanwezig is, lokale corticosteroïden gebruikt; bij pijn secundaire pijnstilling kan worden toegepast.

Prognose. De vooruitzichten hangen af van de oorzaak: medicijn-gerelateerde reacties verbeteren doorgaans na stoppen van het middel, terwijl erfelijke vormen langdurige reeds genomen preventieve maatregelen vereisen. Raadpleeg een huisarts of dermatoloog bij aanhoudende klachten.