fibrosegradatie

Fibrosegradatie is de mate waarin fibrose, een verstarring van het bindweefsel door ophoping van collageen, aanwezig is als gevolg van chronische weefselbeschadiging. In leverpathologie is fibrosegradatie een belangrijkste maat voor de ernst van leverfibrose en heeft het invloed op prognose en behandeling. De gradatie wordt doorgaans vastgesteld op basis van histologisch onderzoek van een weefselbiopt, hoewel ook andere organen zoals longen of nieren bekend zijn met fibrosegradatie.

Voor leverfibrose zijn verschillende staging-systemen gangbaar, zoals METAVIR (F0-F4), Ishak (0-6) en Batts-Ludwig (0-4). Bij elk systeem duidt een hogere graad op uitgebreidere fibrose en mogelijk cirrose. Het begrip fibrosegradatie wordt meestal onderscheiden van inflammatiegradatie; samen geven ze een beeld van de leverpathologie.

De beoordeling gebeurt onder een lichtmicroscoop na histologische kleuring, bijvoorbeeld Masson's trichroom of Sirius Red. Kenmerkend is fibrose die begint in portalgebieden en periportale zones, zich uitbreidt naar septa en uiteindelijk tot cirrose kan leiden. Er kunnen variaties optreden tussen pathologen en tussen verschillende bioptie-monsters vanwege de heterogeniteit van leverfibrose en de beperkte steekproefomvang.

Betekenis: fibrosegradatie is een belangrijke prognostische factor en kan beslissen over de duur van behandeling, monitoring en leverfunctiestatus. Progressie of regressie van fibrose onder behandeling kan worden gebruikt om therapierespons te beoordelen.

Er zijn ook niet-invasieve alternatieven om fibrosegradatie te schatten, zoals elastografie (bijv. transient elastography) en serumbiomarkers (APRI, FIB-4, FibroTest). Deze methoden hebben vaak lagere nauwkeurigheid dan histologie en kunnen afhankelijk van patiëntkenmerken variëren; biopt blijft in sommige situaties noodzakelijk.