executieve

Executieve is een term die in het Nederlands wordt gebruikt voor de uitvoerende macht van een staat, de tak van de staatsmacht die belast is met het dagelijks bestuur en de uitvoering van beleid en wetgeving. In veel landen ligt de macht in deze tak, gezamenlijk met de wetgevende en de rechterlijke macht, vast in een grondwet of soortgelijke grondslag. De precieze verhoudingen en mechanismen variëren per staatsvorm, maar de kernopgave van de executieve is het formuleren van beleid en het zorgen voor de uitvoering ervan.

De executieve bestaat doorgaans uit een regering, met een hoofd van de regering (bijv. premier of minister-president) en ministers of staatssecretarissen, plus de bijbehorende administratieve organisatie zoals ministeries en agentschappen. In parlementaire systemen is de regering meestal afhankelijk van het vertrouwen van het parlement en verantwoording verschuldigd aan het parlement. In presidentiële systemen is de uitvoerende macht vaak direct gekozen en functioneert zij onafhankelijk van de wetgevende macht, hoewel samenwerking en wetten nog steeds vereist zijn.

De executieve werkt binnen een rechtskader en onderworpen aan controles en evenwichten, zoals constitutionele beperkingen, rechterlijke toetsing en parlementaire oversight. De mate van onafhankelijkheid en toezicht verschilt per land. In de praktijk omvat de executieve het implementeren van wetten, het beheren van openbare financiën en diensten, en het vertegenwoordigen van het land in binnen- en buitenland.