evenwichtsinformatie

Evenwichtsinformatie is een term die in verschillende vakgebieden voorkomt en verwijst naar informatie die samenhangt met een toestand van evenwicht of balans in een systeem. In informatica en informatie-theorie kan het slaan op de minimale beschrijving die nodig is om een equilibratieve toestand te specificeren, oftewel de hoeveelheid informatie die nodig is om de macrostaat op evenwicht vast te leggen. In de natuurwetenschappen kan het betrekking hebben op informatie die verbonden is met de kansverdeling over de microtoestanden die samen de evenwichtstoestand vormen, bijvoorbeeld in termen van entropie en de Boltzmannverdeling.

In theorieën over dynamiek en statistische mechanica kan evenwichtsinformatie dienstdoen als aanduiding van hoe gecodeerd of gestructureerd een systeem is wanneer het in balans verkeert. In toepassingen kan het concept gebruikt worden als maatstaf voor stabiliteit en orde: meer informatie over het balansniveau kan wijzen op een complexer of fijner afgesteld evenwicht. In de biologie en neurofysiologie kan dit begrip ook verwijzen naar de informatie die het vestibulaire systeem levert over lichaamsbalans, of naar de informatiestroom die nodig is voor het handhaven van evenwicht onder veranderlijke omstandigheden. In engineering en robotica wordt het idee toegepast bij het ontwerpen van balancerings- en stuurmechanismen, waarbij wordt geanalyseerd hoeveel informatie over de balansstatus nodig is om robuust te kunnen reageren.

Meetmethoden variëren: entropie, mutual information tussen toestand en balansindicatoren, of KL-divergentie tussen de werkelijke toestand en een theoretische evenwichtverdeling kunnen worden gebruikt. Aandachtspunten zijn onder meer de afwezigheid van één overzichtelijke standaard en regionale definities per vakgebied.