energieomzetting

Energieomzetting is een proces waarbij energie van de ene vorm in de andere vorm wordt omgezet. In natuur en techniek vindt elke interactie tussen systemen een of meerdere omzettingen plaats. Belangrijke vormen van energie zijn kinetische energie, potentiële energie, chemische energie, thermische energie, elektrische energie, stralingsenergie en geluid. Een kernprincipe is de wet van behoud van energie: de totale hoeveelheid energie in een geïsoleerd systeem blijft constant, ook al veranderen de vormen.

In technische toepassingen wordt energie vaak doelgericht omgezet naar bruikbare vormen. Een verbrandingsmotor omzet chemische energie van brandstof in mechanische arbeid en warmte. Een elektromotor zet elektrische energie om in beweging; een generator doet het omgekeerde. Zonnepanelen maken uit licht elektrische energie, terwijl verwarmings- en warmtekrachtcentrales chemische of brandstofenergie omzetten in warmte en elektriciteit. Biologische systemen voeren soortgelijke omzettingen uit: fotosynthese zet lichtenergie om in chemische energie in glucose, en cellulaire ademhaling maakt die chemische energie beschikbaar als ATP.

Efficiëntie is een belangrijk aspect: geen enkel systeem kan alle ingevoerde energie nuttig gebruiken; verliezen ontstaan door wrijving, weerstand, stralingsverlies en thermische dissipatie. De efficiëntie wordt gedefinieerd als de verhouding van de nuttige outputenergie tot de inputenergie. Begrippen als primaire energie, energiedragers en energiestromen helpen bij het analyseren van omzettingsprocessen en van de totale energievraag in samenlevingen.

Energieomzetting is daarmee een centraal begrip in zowel de wetenschap als de techniek en speelt een cruciale rol in duurzame technologieën en energiemanagement.