Home

eenheidsgericht

Eenheidsgericht is een term in de rechtswetenschap die verwijst naar een rechtsstelsel waarin de rechterlijke macht is georganiseerd als één geïntegreerd systeem met uniforme rechtsmacht en procedure. In een eenheidsgericht hebben alle zaken doorgaans dezelfde basisregels, dezelfde hiërarchie en dezelfde toegang tot rechtsmiddelen, in tegenstelling tot systemen met meerdere parallelle rechtbanken of met gespecialiseerde tribunalen die verschillende gebieden bestrijken (zoals administratieve, constitutionele of fiscale rechtbanken). Het idee achter eenheidsgericht is om consistentie, efficiency en gelijke behandeling te bevorderen door centralisatie van jurisdictie en uniformiteit van procedures.

In vergelijkend recht wordt eenheidsgericht vaak geassocieerd met een centraliseerbaar of unitair staatsmodel, waarin de rechtspraak

Kritieken richten zich op risico’s van overbelasting van de centrale rechtbanken en verzwakte lokale toegankelijkheid, terwijl

lands-
of
territoorale
gericht
is
maar
onder
een
gezamenlijke
regelgeving
en
organisatiestructuur
opereert.
In
federale
of
gedecentraliseerde
staten
bestaan
meestal
meerdere
rechtspraakorganisaties
die
onafhankelijk
van
elkaar
beslissen
over
soortgelijke
zaken,
wat
van
eenheidsgericht
een
tegenhanger
maakt.
Voorbeelden
van
discussies
rond
eenheidsgericht
zijn
onder
meer
de
reformen
van
rechterlijke
organisaties,
centralisatie
van
rechtbanken
en
de
rationalisatie
van
rechtsprocedures.
voorstanders
argumenteren
dat
uniformiteit
en
transparantie
de
rechtsbedeling
verbeteren.
Het
begrip
wordt
vooral
besproken
in
doctrinair-
en
beleidsdiscussies
over
de
inrichting
van
de
rechterlijke
macht
en
jurisdictie
in
Nederland
en
in
vergelijkende
rechtswetenschap.