ecosysteemnetwerken

Ecosysteemnetwerken beschrijven netwerken van actoren zoals bedrijven, klanten, leveranciers, onderzoeksinstellingen en overheden die samenwerken in een gemeenschappelijke ecologische of economische context. Het doel is het gezamenlijk creëren, leveren en benutten van waarde door complementaire resources en capabilities.

Kenmerken van ecosysteemnetwerken zijn onder meer een gedeelde visie, onderlinge afhankelijkheid en co-evolutie, open innovatie en een gedeelde infrastructuur zoals platforms, standaarden en data-uitwisseling. Rollen binnen zo’n netwerk variëren van de ecosystem orchestrator tot deelnemende organisaties en regelgevende kaders. De economische activiteiten verlopen via interacties als allianties, partnerschappen en joint ventures, met dependente relaties die samenwerking en kennisdeling stimuleren.

Voordelen van ecosysteemnetwerken liggen in versnelde innovatie, risicodeling, betere toegang tot resources en snellere markttoegang. Ze dragen bij aan veerkracht bij schokken en kunnen leiden tot nieuwe businessmodellen en complementariteit tussen verschillende aanbieders en afnemers. Toepassingsgebieden variëren van digitale platform-ecosystemen en smart cities tot biotechnologie en landbouw- en milieubeheer, waar samenwerking en data-uitwisseling cruciaal zijn.

Uitdagingen en aandachtspunten zijn onder meer governance en rechtvaardige besluitvorming, privacy en eigendom van data, en de risico’s van afhankelijkheid en lock-in. Daarnaast spelen regelgevende aandacht voor concurrentie en mededinging en de noodzaak om prestaties te meten een belangrijke rol. Veelgebruikte indicatoren zijn het aantal deelnemende actoren, de mate van co-innovatie, gedeelde inkomsten en de adoptiegraad van het netwerk.