draaibaarheid

Draaibaarheid is de mate waarin een materiaal geschikt is om bewerkt te worden met draaien op een draaibank. Het begrip wordt vooral in de metaalbewerking en materiaaltechniek gebruikt, maar ook bij kunststof en hout is het relevant. Draaibaarheid hangt samen met hoe de snijweerstand, de chipvorming, de warmteontwikkeling en de slijtage van het gereedschap zich gedragen tijdens draaiwerk. Een hogere draaibaarheid maakt het mogelijk met hogere snijsnelheden en kortere totale bewerkingstijden, met minder gereedschapsslijtage en betere oppervlaktekwaliteit.

Factoren die draaibaarheid beïnvloeden, zijn onder andere de materiaaleigenschappen (hardheid, ductiliteit, taaiheid), de microstructuur en de aanwezigheid van onzuiverheden, de warmtegeleidbaarheid en de verhitting tijdens het snijden, evenals de snijparameters zoals snijsnelheid, voeder en diepte van snede. In de praktijk wordt machinability vaak als relatieve maatstaf gezien, meestal uitgedrukt ten opzichte van een referentiemateriaal. Tests bestaan uit draaien van proefstukken en evalueren van gereedschapsslijtage, chipvorming en oppervlaktestructuur, soms met een machinability-index.

Toepassingsvoorbeeld: aluminium en sommige kunststoffen hebben doorgaans goede draaibaarheid, terwijl geharde staalsoorten en legeringen met een hoge carbide-inhoud minder draaibaar zijn. Om de draaibaarheid te verbeteren worden legeringsaanpassingen, warmtebehandeling, snijgereedschapcoatings, en geoptimaliseerde koel- en smeermiddelen of snijparameters toegepast.

Zie ook: draaibank, snijproces, chipvorming, machinability.