daylightingstrategieën

Daylightingstrategieën verwijzen naar ontwerpmethoden en -principes die gericht zijn op het optimaal benutten van daglicht om binnenruimtes te verlichten, het gebruik van kunstlicht te verminderen en zo energie-efficiëntie, visueel comfort en welzijn te bevorderen.

Belangrijke strategieën omvatten gebouworiëntatie en volumevorming, gevel- en raamkeuze, en de positie van openingen om daglicht diep in ruimten te brengen. Elementen zoals dakramen, lichtstraten, lichtschachten en clerestory-ramen worden ingezet, ondersteund door reflecterende wanden en lichtbeschotende plafonds om daglicht effectief te verdelen.

Schaduwwerking en verblindingbeheersing zijn cruciale aspecten: zonwering, brise-soleil, lamellen of buitenjaloezien, en dynamische systemen die zich aanpassen aan de stand van de zon. De keuze voor beglazing kan daglichttransmissie verhogen terwijl hitte, verblinding en ongewenste spectrale effecten worden beperkt.

Automatisering speelt een grote rol: daglichtgestuurde regelingen, dimmen van kunstlicht, en aanwezigheidssensoren die het kunstlicht afstemmen op het aanwezige daglicht. Een gebouwbeheersysteem kan de daglichtintensiteit en de interne verlichting coördineren om energiebalans te behouden.

Beoordeling gebeurt met simulatiemethoden zoals Radiance en Daysim om daglichtfactor en daglichtautonomie te voorspellen. Indicatoren zijn onder meer daglichtfactor (DF) en jaarlijkse blootstelling aan zonlicht (ASE). EN 17037 biedt Europese richtlijnen voor daglicht in gebouwen; certificeringsystemen zoals LEED en BREEAM hanteren ook daglichtcriteria.

Voordelen zijn onder meer energiebesparing door minder kunstlicht, betere visuele comfort en mogelijk positieve effecten op welzijn en productiviteit. Uitdagingen zijn verblinding, oververhitting bij onvoldoende regeling, klimaatafhankelijkheid, onderhoud en hogere aanvangskosten.

Toepassingsgebieden zijn kantoren, scholen en zorginstellingen. Daylightingstrategieën worden vooral toegepast bij nieuwbouw en renovaties, ondersteund door ontwerp- en prestatiegerichte simulaties.