dagnachtcyclus

Dagnachtcyclus is de regelmatige wisseling tussen dag en nacht op aarde, veroorzaakt door de rotatie van de aardklas om zijn as ten opzichte van de zon. Een zonnedag duurt gemiddeld ongeveer 24 uur, hoewel de lengte van de dag letterlijk kan variëren door seizoensinvloeden en de beweging van de aarde langs haar baan.

De lengte van dag en nacht varieert sterk met de breedtegraad en het seizoen. Bij de evenaar zijn dag en nacht het hele jaar door ongeveer even lang; naar hogere breedten toe raken dagen langer in de zomer en shorter in de winter. Op de polen kan de dag- of nachtperiode maandenlang ononderbroken voortduren. De inclinatie van de aardas (ongeveer 23,5 graden) veroorzaakt zulke veranderingen in de fotoperiode en daarmee ook de seizoenen.

Dagnachtcyclus heeft belangrijke biologische en ecologische effecten. Veel organismen tonen circadiane ritmes: dagelijkse schommelingen in gedrag en fysiologie die vaak afgestemd zijn op belichting. Planten passen hun fotosynthese aan op basis van daglicht, terwijl dieren onderverdeeld worden in diurnaal, noctaal en crepusculair op basis van wanneer ze actief zijn. Kunstmatige verlichting kan de natuurlijke cyclus verstoren.

Voor mensen beïnvloedt de dagnachtcyclus onder meer tijdsbepaling en activiteitenplanning. Tijdszones, kloktijden en soms zomertijd zijn afgeleid van deze cyclus. Moderne samenlevingen proberen dag- en nachtpatronen te integreren met moderne technologieën, terwijl onderzoekers interesse houden in de invloed van veranderende lichtomstandigheden op gezondheid en gedrag.