czsteczkach

Cząsteczki są podstawowymi jednostkami chemicznymi substancji, zbudowanymi z atomów połączonych wiązaniami chemicznymi. Służą jako najmniejsza jednostka zachowująca właściwości związku chemicznego. Mogą być diatomowe, takie jak O2 i N2, lub wieloatomowe, takie jak H2O, CO2 czy NH3.

Wiązania między atomami w cząsteczkach mogą być kowalencyjne lub jonowe; cząsteczki powstają także w wyniku połączeń międzycząsteczkowych. Cząsteczki występują w różnych formach: organiczne, zawierające węgiel i najczęściej wodór, oraz nieorganiczne. Rozmiary cząsteczek mieszczą się zwykle w zakresie nanometrów, rzędu 0,1–10 nm; duże biopolimery, takie jak białka i polisacharydy, są znacznie większe.

Właściwości cząsteczek zależą od ich składu i układu atomów, co wpływa na stan skupienia (gaz, ciecz, ciało stałe), rozpuszczalność, lepkość i reaktywność chemiczną. Reakcje chemiczne zwykle polegają na zmianie połączeń między cząsteczkami lub w ich obrębie.

Badania cząsteczek wykorzystują różne metody, m.in. spektroskopię (IR, NMR), krystalografię rentgenowską, chemiczną analitykę oraz techniki obrazowania, takie jak mikroskopia elektronowa czy AFM. Dzięki nim możliwe jest określenie składu, struktury i właściwości cząsteczki.

Znaczenie cząsteczek rozciąga się na chemię, biologię, nauki materiałowe i farmaceutyczne. Rozumienie budowy i zachowania cząsteczek leży u podstaw projektowania leków, tworzenia nowych materiałów oraz opisu procesów biologicznych na poziomie molekularnym.