cultuurdimensies

Cultuur­dimensies is een raamwerk om culturele verschillen tussen naties en samenlevingen te beschrijven en te begrijpen. Het is vooral bekend geworden door onderzoek van Geert Hofstede naar nationale cultuurverschillen en wordt veel gebruikt in internationaal management, onderzoek en communicatie. De theorie laat zien hoe waarden en gedragingen op grote schaal samenhangen en hoe deze verschillen verwachtingen in werkrelaties, besluitvorming en interactie kunnen beïnvloeden.

Het meest gebruikte model van Hofstede omvat zes dimensies: machtsafstand; individualisme versus collectivisme; masculiniteit versus feminiteit; onzekerheidsvermijding; langetermijnoriëntatie versus kortetermijnoriëntatie; en indulgence versus restraint (toegeving versus terughoudendheid). Machtsafstand gaat over de mate waarin ongelijkheid wordt geaccepteerd; individualisme-collectivisme over de verhouding tussen het individu en de groep; masculiniteit-feminiteit over gerichtheid op competitie en prestatie versus samenwerking en zorg; onzekerheidsvermijding over tolerantie voor onzekerheid en regels; langetermijnoriëntatie over bereidheid tot investeren in de toekomst; indulgence- restraint over de mate van spontane bevrediging van basisbehoeften.

Het model is in de loop der tijd uitgebreid en bekritiseerd. De oorspronkelijke bevindingen zijn gebaseerd op een dataset van IBM-medewerkers uit verschillende landen en worden soms gezien als representatief voor nationale culturen, maar missen nuance van subculturen, regionale verschillen en maatschappelijke veranderingen. Critici waarschuwen dat cultuurreducentie tot stereotypering kan leiden en dat waarden en gedragingen evolueren. Moderne toepassingen combineren Hofstedes dimensies vaak met andere modellen en benadrukken dynamiek en context.

Toepassingen omvatten crosscultureel management, internationaal overleg, marketing en onderwijs. Ze bieden een referentiekader om communicatie en samenwerking te verbeteren, maar moeten met voorzichtigheid worden toegepast: dimensies geven tendenties weer, geen strikte regels, en culturele verandering en binnen-natie-variatie zijn significant.