cukrów

Cukry to grupa węglowodanów, charakteryzująca się słodkim smakiem i chemiczną budową z węgla, wodoru i tlenu. Są jednym z podstawowych źródeł energii dla organizmów oraz materiałem zapasowym i strukturalnym w roślinach i zwierzętach. Cukry dzielimy na cukry proste (monosacharydy) i cukry złożone (disacharydy, oligosacharydy, polisacharydy). Do monosacharydów należą glukoza, fruktoza i galaktoza; do disacharydów – sacharoza, laktoza i maltoza. Polisacharydy obejmują skrobię, glikogen oraz celulozę i pektyny; oligosacharydy występują w wielu warzywach i zbożach.

Cukry występują naturalnie w owocach, miodzie i mleku, a także w roślinach, gdzie powstają podczas fotosyntezy. W przemyśle cukry pozyskuje się głównie z trzciny cukrowej i buraków cukrowych. Sacharoza stanowi typowy cukier spożywczy, podczas gdy glukoza i syropy glukozowe są szeroko wykorzystywane w przetwórstwie spożywczym. Cukry mogą być także częścią złożonych struktur w roślinach, takich jak skrobia i celuloza.

Metabolizm cukrów obejmuje rozkład na monosacharydy, które wchłaniają się w jelitach i stanowią źródło energii (około 4 kcal/g). Trawienie sacharozy przebiega dzięki enzymowi sukrazie; laktozy – laktazie; maltozy – maltazie. Nadmierne spożycie cukrów prostych wiąże się z ryzykiem próchnicy zębów, nadwagi i innych zaburzeń metabolicznych. Cukry odgrywają również ważną rolę w przemysłowej produkcji żywności, fermentacji i napojów.