controlemogelijkheden

Controlemogelijkheden verwijzen naar het geheel van mechanismen, processen en beleidslijnen die gebruikt kunnen worden om een systeem, proces of gedrag te beïnvloeden, te toezicht te houden of te reguleren. Ze kunnen technisch van aard zijn, organisatorisch van opzet of gebaseerd op procedures en regelgeving. Het doel is vaak veiligheid, naleving, efficiëntie, privacy en verantwoording.

In informatica en informatietechnologie zijn controlemogelijkheden onder meer toegangscontrole, authenticatie, autorisatie, encryptie, bewaking en logging. Deze controles bepalen wie wat mag zien of doen, en leveren bewijs voor toezicht en audit. Naast technische maatregelen spelen governance en beleid een rol, zoals beleidslijnen voor gegevensbescherming, risicobeoordeling en compliance.

In engineering en productie omvatten controlemogelijkheden zowel handmatige als automatische besturing, regelkringtechniek, sensoren en actuatoren. Organisatorisch omvatten ze toezichtstructuren, controles op processen, en interne en externe audits. In de consumentenelektronica en softwaredesign betekent dit vaak gebruikerscontrole: opties om functies aan of uit te schakelen, privacy-instellingen te beheren en instellingen te personaliseren.

Belangrijke ontwerpprincipes zijn onder meer eerlijke balans tussen beveiliging en bruikbaarheid, het principe van minimale privileges, defense in depth en transparantie voor gebruikers en auditors. Praktische aandachtspunten zijn onder meer helderheid over verantwoordelijkheden, periodieke evaluaties van controles en het voorkomen van configuratiefouten.

Zie ook: toegangscontrole, privacy-by-design, compliance, risicomanagement, audit.