contourlijnen

Contourlijnen, ook wel hoogte- of hoogtelijnen genoemd, zijn lijnen op een kaart die punten met gelijke hoogte ten opzichte van een referentieniveau met elkaar verbinden. Ze geven de vorm van het terrein weer en maken kenmerken zoals heuvels, dalen en plateaus afleesbaar zonder een 3D-weergave.

Het hoogteverschil tussen twee opeenvolgende contourlijnen heet het contourinterval. De afstand tussen lijnen geeft de helling van het terrein weer: krappe afstanden duiden op steile hellingen, wijde afstanden op vlakter terrein. Door de volgorde en vorm van de lijnen ontstaat een beeld van het reliëf: rondom een bergtop ontstaan gesloten cirkels, terwijl in dalen de lijnen zich in dalende hoogten voortzetten. Depressies kunnen worden aangegeven met speciale markeringen in het kaartwerk.

Contourlijnen worden vervaardigd uit meetgegevens zoals geodetische metingen, fotogrammetrie of LiDAR, en uit digitale hoogtebestanden (DEM). Moderne kaarten en GIS-software kunnen op basis van een DEM automatisch contourlijnen genereren of bestaande lijnen aanpassen.

Toepassingen zijn onder meer kaartmaak, ruimtelijke planning, civiele techniek, hydrologie en recreatie (wandkaarten). Ze helpen bij het inschatten van hoogteverschillen, drainagepatronen en constructieberekeningen. Beperkingen zijn onder meer afhankelijkheid van de kwaliteit en schaal van de data en het gegeven dat contourlijnen geen exacte oppervlaktebeschrijving geven; bij lage resolutie kan de informatie misleidend zijn en kan verticale vervorming optreden bij schaalconversies.

Samengevat vormen contourlijnen een fundamenteel middel voor het begrijpen van topografie op kaarten en digitale ruimtelijke data.