classificatietypen

Classificatietypen verwijst naar de verschillende manieren waarop objecten, fenomenen of data kunnen worden ingedeeld op basis van kenmerken en relaties. Het begrip komt voor in uiteenlopende vakgebieden zoals informatica, biologie en bibliotheekwetenschap en dient om informatie te ordenen, te zoeken en te analyseren.

In de informatica en datawetenschap worden diverse classificatietypen onderscheiden. Gesuperviseerd leren gebruikt gelabelde data om klassen toe te wijzen; ongecontroleerd (unsupervised) leren zoekt naar structuur zonder labels en omvat clustering. Binnen gelabelde taken bestaan multi-class classificatie (exact één klasse per object) en multi-label classificatie (meerdere klassen tegelijk). Binary classificatie kent twee klassen; multiclass verwijst naar meer dan twee. Daarnaast vindt hiërarchische classificatie plaats, waarbij klassen in een boomstructuur zijn georganiseerd, en vlakke classificatie, waarbij geen hiërarchie geldt. Een aparte categorie is one-class classificatie, gericht op het herkennen van afwijkingen of noveliteit.

In biologie is er een hiërarchische taxonomie met niveaus als rijk, stamlijn, klasse, orde, familie, geslacht en soort. In de bibliotheekwetenschap bestaan classificatiesystemen zoals faceted classification, taxonomieën en controlled vocabularies, die informatie op meerdere criteria ordenen en doorzoekbaar maken.

Praktisch gezien hangt de keuze voor een classificatietype af van doelstelling, dataset en de beschikbaarheid van labels. Evaluatie gebeurt met maatstaven als nauwkeurigheid, precisie, recall en F1-score; bij multi-labeltaken komen ook metrics zoals Hamming loss en subset accuracy voor. De juiste classificatiekeuze beïnvloedt de interpretatie, het onderhoud van de dataset en de bruikbaarheid van de uitkomsten.