classificatieschemas

Een classificatieschema is een formeel systeem waarmee concepten, onderwerpen of objecten in categorieën worden geplaatst en daaraan codes of labels worden toegekend. Het doel is structuur te bieden aan opslag, beschrijving, terugvindbaarheid en analyse van informatie of middelen. Klassificatieschema’s zijn vaak hiërarchisch opgebouwd, met vakken of klassen die in meerdere niveaus kunnen worden onderverdeeld. Sommige schema’s voegen ook relationele (breder/nauwder) en associatieve connecties toe tussen termen. Daarnaast bevatten ze meestal definities, toelichtingen en regels voor toewijzing van concepten aan categorieën, evenals versiebeheer.

Belangrijke kenmerken zijn onder meer een gecontroleerde vocabulaires, consistente codering en de mogelijkheid om met andere schema’s te koppelen via crosswalks of mappings. Moderne classificatieschema’s maken gebruik van digitale representaties en standaarden, zodat ze in databases, catalogi en zoekmachines kunnen worden toegepast. Het gebruik stimuleert eenduidigheid in beschrijving en vergemakkelijkt statistische analyse.

Toepassingen zijn onder meer bibliotheken en informatiesystemen, archieven en musea, medische en overheidsregistraties, en product- of datasetcatalogisering. In elk veld bestaan uiteenlopende schema’s met verschillende granulariteit en onderwerpgebieden. Voorbeelden uit de bibliotheekwereld zijn de Dewey Decimal Classification (DDC), de Universal Decimal Classification (UDC) en de Library of Congress Classification (LCC). In de geneeskunde worden classificaties zoals ICD toegepast; in de zorg en administratie bestaan tal van codetaxonomieën.

Standards spelen een rol bij interoperabiliteit. ISO 25964 behandelt thesauri en semantische interoperabiliteit, terwijl RDF, OWL en SKOS gangbare manieren zijn om classificatieschema’s digitaal te modelleren en te ruilen. Het onderhoud en de afstemming tussen schema’s, versies en vertalingen is een voortdurende uitdaging.