circulariteitsmaatregelen

Circulairiteitsmaatregelen zijn beleidsinstrumenten, regels en praktijken die gericht zijn op het vergroten van de circulariteit van producten, materialen en economische systemen. Zij beogen verspilling te voorkomen, de levensduur van goederen te verlengen en materiaalstromen dichter bij gesloten kringlopen te brengen, zodat grondstoffen langer beschikbaar blijven en afval wordt geminimaliseerd.

De maatregelen bestrijken verschillende fases van de productieketen. Ontwerp en productie omvatten ecodesign, demontagegemak, onderhoudsbaarheid en repareerbaarheid. Bedrijfsmodellen bevorderen hergebruik, verhuur en servitisering in plaats van volwaardige verkoop. Herstel, refurbishing en remanufacturing dragen bij aan levensverlenging, terwijl inzameling en recycling de tweede levenskansen van materialen mogelijk maken. Instrumenten bestaan uit regelgeving (bijv. reparatie- en demontage-eisen, verordeningen rond verpakkingen en afval), economische prikkels (subsidies, belastingvoordelen, heffingen op virgin materialen), en producentenverantwoordelijkheid. Inkoop van de overheid en publieke aanbesteding kan criteria voor circulariteit opnemen, terwijl transparantie zoals productpaspoorten en labeling de informatiepositie versterkt.

Voor de impactmeting worden circulariteitsindicatoren toegepast, bijvoorbeeld productlevensduur, reparatie- en demontage-eigenschappen, recycleerbaarheid, materiaalhergebruik en het aandeel gerecyclede inhoud. Kwantitatieve reviews combineren vaak LCA met circulaire metrics. De implementatie kent uitdagingen zoals beperkte data, hogere korte termijn kosten, complexiteit van toeleveringsketens en de noodzaak van samenwerking tussen overheden, bedrijven en consumenten.

Circulairiteitsmaatregelen vallen binnen bredere beleidskaders zoals Europese en nationale circulaire economie-programma’s en doelstellingen, die gericht zijn op minder fysieke grondstoffen, minder CO2 en minder afval, evenals economische transitie en werkgelegenheid in een circulaire economie.