chirurgielongtransplantatie

Chirurgielongtransplantatie is een medische ingreep waarbij een ernstig beschadigde long wordt vervangen door een of twee gezonde donorlongen, met als doel de longfunctie te herstellen en de kwaliteit van leven te verbeteren. De procedure vereist gespecialiseerde diagnostiek, toewijzing van donororganen en intensieve postoperatieve zorg.

Indicaties zijn end-stage longziekten zoals COPD, longfibrose, cystische fibrose, ernstig pulmonale hypertensie en uitgebreide longontsteking die niet reageert op behandeling. Een multidisciplinair team beoordeelt de geschiktheid voor transplantatie, rekening houdend met comorbiditeiten, functionele reserve en verwachte postoperatieve overleving. Wachttijden worden in veel regio’s bepaald door een toewijzingssysteem.

Donorlongen komen uit hersendode donoren en worden geselecteerd op ABO-compabiliteit en zo nauw mogelijke grootte- en functionele match. Voor longtransplantatie vindt uitgebreide screening plaats op infecties, rookgeschiedenis en longkwaliteit.

Operatief kan een enkel-lungtransplantatie of dubbel-lungtransplantatie worden uitgevoerd, afhankelijk van de oorzaak en donorbeschikbaarheid. De ingreep gebeurt meestal via sternotomie; bij dubbel-lungtransplantatie kan ook een clam-shell-incisie worden gebruikt. Perioperatief kan cardiopulmonaire bypass of andere ademhalingsondersteuning nodig zijn.

Na transplantatie krijgt de ontvanger immunosuppressie om afstoting te voorkomen, meestal een combinatie van een calcineurinremmer (bijv. tacrolimus), een antimetaboliet (mycofenolaat mofetil) en een corticosteroid. Inductiebehandeling met basiliximab of antithymocyten-globuline kan toegepast worden. Nazorg omvat revalidatie, infectiepreventie en regelmatige monitoring via beeldvorming en bronchoscopy.

Complicaties op korte termijn zijn primair graftdysfunctie en infecties; op lange termijn blijft chronische afstoting, vaak aangeduid als bronchiolitis obliterans, een belangrijke oorzaak van langetermijnverlies. Overleving ligt wereldwijd rond 60–70% na vijf jaar, maar varieert met aandoening en centrum. Langdurige follow-up is essentieel.