borstgezondheid

Borstgezondheid betreft de lichamelijke toestand van de borsten en het vermogen van het lichaam om borstgezondheidsproblemen te voorkomen, vroegtijdig op te sporen en adequaat te behandelen. Het onderwerp omvat preventie, screening, diagnose en behandeling van borstaandoeningen bij zowel vrouwen als mannen, en het volgen van veranderingen gedurende de levensloop, zoals puberteit, zwangerschap en de overgang.

Veelvoorkomende aandoeningen zijn borstkanker, goedaardige afwijkingen zoals fibroadenomen en borstcysten, mastitis en hormonale veranderingen. Borstkanker is wereldwijd een belangrijke oorzaak van sterfte bij vrouwen; de kans stijgt met leeftijd en familiegeschiedenis, maar vroege opsporing en behandeling verbeteren de prognose. Symptomen kunnen een knobbeltje, veranderingen in de huid of tepelafscheiding zijn; bij verontrustende verschijnselen dient men tijdig contact op te nemen met een zorgprofessional. Ook mannen kunnen borstproblemen ervaren, zij het minder vaak.

Screening en diagnose: bevolkingsscreening voor borstkanker bestaat in veel landen; in Nederland biedt een nationaal programma op basis van leeftijd screening aan voor vrouwen, meestal tussen 50 en 75 jaar, om de twee jaar. Hoogrisico-vrouwen kunnen aanvullende screening met MRI of aanvullende beeldvorming krijgen. Bij verdenking worden diagnostische testen uitgevoerd, waaronder beeldvorming (mammografie, echografie) en mogelijk een biopsie. De behandeling hangt af van het type en stadium en kan chirurgie, radiotherapie, chemotherapie en hormoontherapie omvatten.

Preventie en levensstijl: een gezonde levensstijl kan het algemene risico op borstproblemen verlagen, bijvoorbeeld door regelmatig te bewegen, een gezond gewicht, het beperken van alcohol en stoppen met roken. Zelfcontrole wordt in sommige richtlijnen niet als routinematige screening aanbevolen, maar bekendheid met veranderingen en tijdig advies vragen blijft belangrijk.