bloedverwantschap

Bloedverwantschap is de relatie tussen personen die voortkomt uit afstamming van gemeenschappelijke voorouders. Het onderscheidt zich van aanverwantschap, die via huwelijk, adoptie of sociale banden ontstaat. In biologie, geneeskunde en genealogie wordt bloedverwantschap gebruikt om de mate van verwantschap tussen personen aan te geven.

Verwantschap kan lineair zijn, bijvoorbeeld tussen ouder en kind of tussen grootouder en kleinkind, of collateral, zoals tussen broers en zussen of tussen ooms en neven. De mate van verwantschap wordt vaak uitgedrukt in graden of via de verwantschapscoëfficiënt, een getal tussen 0 en 0,5 dat aangeeft hoeveel erfelijk materiaal twee individuen delen. In het dagelijks taalgebruik worden nauwere verwantschappen meestal aangeduid met termen als ouder-kind of broer-zus, terwijl verdere relaties zoals neven en tantes afhankelijk van de gebruikte systematiek tot verschillende graden gerekend kunnen worden.

Toepassingen en gevolgen: consanguiniteit vergroot het risico op erfelijke recessieve aandoeningen, wat relevant is voor genetische counseling en prenatale screening. In veel rechtsstelsels gelden beperkingen of verboden op huwelijken tussen bloedverwanten tot zekere graad. Genealogie, forensische wetenschappen en bevolkingsonderzoek gebruiken bloedverwantschap om familiegeschiedenis te reconstrueren en afkomst vast te stellen.

Maatschappelijke en ethische aspecten: opvattingen over bloedverwantschap variëren wereldwijd en worden beïnvloed door cultuur, religie en economische omstandigheden. Wetenschappelijke inzichten bevorderen begrip van gezinsbanden en gezondheidsrisico’s zonder morele oordelen te vellen.