bloedvatbeschadiging

Bloedvatbeschadiging is een verzamelnaam voor beschadiging aan een bloedvat, zoals een slagader, ader of haarvat. Deze beschadiging kan leiden tot lekkage van bloed naar omliggende weefsels (hematoom) of tot veranderingen in de bloedstroom, wat weefseluitval of ischemie kan veroorzaken. De ernst en gevolgen hangen af van het type vat, de oorzaak en de locatie.

Oorzaken variëren van letsel door trauma (val, snijwond, schotwond) en medische procedures (zoals katheterisatie) tot spontane gebeurtenissen bij aandoeningen zoals aneurysma, hypertensie, atherosclerose en vasculitis. Ook infecties en bepaalde bloedstollingsstoornissen kunnen bijdragen aan vatbeschadiging.

Soorten vatbeschadiging worden meestal onderscheiden naar het type vat: arteriële beschadiging (in slagaders), veneuze beschadiging (in aderen) en kapilliare beschadiging. Arteriële beschadiging kan leiden tot snelle bloeddrukdaling of ischemie van vitale gebieden; veneuze schade veroorzaakt vaak aanhoudend bloedverlies of zwelling; kapillair letsel geeft meestal lokale bloedingen en oppervlakkige hematomen.

Symptomen variëren met de locatie en omvang, maar kunnen pijn, zwelling, bloedingen, hematomen, verandering in huidkleur, en tekenen van verminderde bloedtoevoer naar een gebied omvatten. Complicaties kunnen ischemie, uitgebreide bloedingen, infectie en schade aan omliggende weefsels zijn.

Diagnose gebeurt via lichamelijk onderzoek ondersteund met beeldvorming zoals duplex-ultrageluid, CT-angiografie, MR-angiografie of invasieve angiografie. Bloedonderzoek kan coagulopathieën of ontstekingsprocessen aantonen.

Behandeling richt zich op het stoppen van het bloedverlies en het herstellen van de bloedstroom. Dit kan bestaan uit directe druk en wondzorg, conservatieve observatie, geneesmiddelen ter ondersteuning van de bloedstolling of antistolling, en indien nodig chirurgische of endovasculaire ingrepen zoals reconstructie, stenting, coiling of embolisatie. Preventie richt zich op het beheersen van risicofactoren en het vermijden van letsel waar mogelijk; de prognose varieert aanzienlijk afhankelijk van oorzaak en getroffen gebied.