bewegingscapaciteit

Bewegingscapaciteit is het vermogen om bewegingen uit te voeren met de spieren, botten en zenuwen. Het omvat bewegingsuitslag (range of motion), kracht, snelheid, coördinatie, balans en uithoudingsvermogen. Bewegingscapaciteit is taak- en contextgebonden en kan per activiteit aanzienlijk verschillen. Zij vormt een cruciale factor voor functioneren in het dagelijkse leven, sport en arbeid.

Beoordeling gebeurt meestal met klinische tests. Bewegingsuitslag wordt gemeten met goniometrie, kracht met dynamometers of krachtmetingen, en functioneel met tests zoals de Timed Up and Go (TUG) en de zes-minutenwandeling. Balans en coördinatie worden vaak beoordeeld met specifieke balans- of valpreventietesten. Pijn, stijfheid en ontsteking kunnen bewegingscapaciteit tijdelijk beperken.

Factoren die bewegingscapaciteit beïnvloeden zijn onder meer leeftijd, lichamelijke conditie en chronische aandoeningen zoals artrose, COPD of beroerte. Blessures, obesitas en een sedentair leefpatroon spelen eveneens een rol. Omgevingsfactoren en ergonomie bepalen mede welke bewegingen haalbaar en comfortabel zijn.

Interventies richten zich op behoud of verbetering van ROM, kracht, balans en coördinatie om zelfstandigheid en deelname aan activiteiten te vergroten. Voorbeelden zijn oefentherapie, kracht- en conditietraining, rek- en mobilisatieprogramma’s, evenwichtstraining en neuromotorische training. In de geriatrie is het vergroten van bewegingscapaciteit direct gerelateerd aan ADL-zelfstandigheid en valpreventie. Daarnaast kunnen aanpassingen in de omgeving en het gebruik van hulpmiddelen beweging mogelijk maken en ondersteunen.