bestandscompatibiliteit

Bestandscompatibiliteit verwijst naar de mate waarin een bestand door verschillende softwaretoepassingen, versies en systemen kan worden geopend en correct geïnterpreteerd zonder verlies van inhoud of functionele kenmerken. Het begrip omvat leesbaarheid, bewerkbaarheid, weergave en de juiste werking van metadata, structuur en eventuele bijbehorende elementen zoals macros of beveiliging.

Er bestaan verschillende vormen van compatibiliteit, waaronder terugwaartse compatibiliteit: nieuwere software kan bestanden van oudere versies openen en bewerken. Voorwaartse compatibiliteit: oudere software kan bestanden aanmaken of gedeeltelijk lezen die bedoeld zijn voor toekomstige versies; bidirectionele compatibiliteit: beide richtingen mogelijk, vaak beperkt. Daarnaast is cross-platform compatibiliteit van belang wanneer bestanden op meerdere besturingssystemen bruikbaar zijn.

Factoren die compatibiliteit beïnvloeden zijn onder meer standaarden en bestandsindelingen (zoals PDF, PDF/A, PNG, ZIP, Open Document Format, DOCX/XLSX/PPTX), tekenencoding, metadata, compressie, encryptie, en afhankelijkheden zoals softwarecomponenten of codecondersteuning. Variaties in bytevolgorde en de manier waarop een bestand is opgebouwd, kunnen compatibiliteitsproblemen veroorzaken.

Voorbeelden van belangrijke bestandscompatibiliteit zijn lange termijn archivering via PDF/A, gegevensuitwisseling via Open Document Format en de brede ondersteuning van ZIP‑gecomprimeerde bestanden. Microsoft Office‑bestanden dienen vaak te worden geconverteerd naar Open XML of PDF om compatibiliteitsproblemen te voorkomen.

Het omgaan met bestandscompatibiliteit is van belang voor gegevensopslag, interoperabiliteit en digitale langetermijnarchivering. Organisaties testen compatibiliteit bij migraties, kiezen waar mogelijk voor open normen en bieden conversie‑ en migratiepaden aan. Een proactieve aanpak vermindert risico’s van gegevensverlies en verlies van functionaliteit bij software‑ of platformupdates.