beschikbaarheidsstatus

Beschikbaarheidsstatus is de mate waarin een systeem, dienst of hulpbron op elk moment bereikbaar en operationeel is. In IT, telecom en cloudomgevingen wordt deze status vaak uitgedrukt als een percentage van de tijd waarin de dienst daadwerkelijk in de gewenste staat verkeert over een meetperiode, bijvoorbeeld een etmaal of een maand. Typische categorieën zijn volledig beschikbaar, beperkt beschikbaar, degraded en niet beschikbaar. Vaak worden deze categorieën bepaald door overeenkomsten in service level agreements (SLA’s) en door monitoringbeleid.

Meet- en berekeningswijze: Beschikbaarheid kan worden berekend als uptime gedeeld door de totale tijd, waarbij rekening kan worden gehouden met geplande onderhoudsvensters. Belangrijke metriek zijn onder meer uptime, downtime, MTBF (mean time between failures) en MTTR (mean time to repair). Monitoringtools leveren signalen zoals heartbeats, pings, API-checks en transacties, die samen leiden tot een statusdashboard en incidentrapportages.

Impact en doelstellingen: Hoge beschikbaarheid is van cruciaal belang voor veel bedrijfsprocessen en de gebruikerservaring. Doelstellingen worden vaak uitgedrukt in “nines”: 99,9% (drie nines), 99,99% (vier nines) en 99,999% (vijf nines). Om beschikbaarheid te vergroten worden redundantie, failover, load balancing, clustering en gedegen recovery-plannen ingezet.

Beheer en communicatie: Bij daling van beschikbaarheid worden incidenten vastgelegd, geprioriteerd en opgelost. Na incidenten kunnen post-incident reviews leiden tot procesverbeteringen. SLA’s bepalen welke remedies of service credits mogelijk zijn, en publieke statuspagina’s kunnen informatie delen met klanten.

Overwegingen: Geplande onderhoudsvensters verminderen de meetbare beschikbaarheid; klanten dienen geïnformeerd te worden. Beschikbaarheidsstatus is niet hetzelfde als prestatie; een dienst kan bereikbaar zijn maar trager reageren.