beschikbaarheidspecificaties

Beschikbaarheidspecificaties zijn vereisten die aangeven in hoeverre een systeem, dienst of component gedurende een afgesproken periode operationeel is of beschikbaar is voor gebruik. Ze vormen onderdeel van requirements, contracten en service-level agreements en helpen bij het plannen, ontwerpen en evalueren van beschikbaarheidsaspecten zoals redundantie, onderhoud en herstelvermogen.

De belangrijkste metriek is beschikbaarheid, het aandeel van de tijd dat het systeem draait zonder onderbreking. Deze wordt meestal uitgedrukt als een percentage. In technische termen is beschikbaarheid vaak afgeleid uit MTBF en MTTR: Availability = MTBF / (MTBF + MTTR). MTBF staat voor mean time between failures, de gemiddelde tijd tussen uitvalperioden; MTTR is de mean time to repair, de tijd die nodig is om een storing te herstellen. Ook downtime en onderhoudsvensters worden gespecificeerd.

Bij het opstellen van beschikbaarheidspecificaties identificeert men doelstellingen zoals gewenste uptimepercentages (bijv. 99,9% of 99,99%), toegestane downtime per jaar, geplande onderhoudsvensters en vereisten voor failover en redundantie. Voor kritieke systemen kunnen vijf-9's (99,999%) vereist zijn, wat ongeveer 5,26 minuten downtime per jaar oplevert. Specificaties kunnen ook maatregelen bevatten voor redundante componenten, geografische spreiding, automatische failover, back-up en herstelprocedures.

Metingen en verificatie gebeuren via monitoring, incidentregistratie en audits. Routine rapportages tonen de gerealiseerde beschikbaarheid en afwijkingen ten opzichte van de doelstelling. SLA’s koppelen beschikbaarheidsdoelen aan wederdiensten en compensaties bij niet-naleving.

Toepassing en gebruik: Beschikbaarheidsspecificaties zijn relevant voor hardware, software, netwerken, clouddiensten en datacenters. Ze dienen als referentiepunt voor ontwerpkeuzes, contracten en onderhoudsplannen en moeten concreet, meetbaar en realistisch worden geformuleerd.