beschermingsstatussen

Beschermingsstatussen zijn juridische aanduidingen die aangeven hoe een soort, een habitat of een gebied beschermd is volgens nationale en Europese natuurwetten. Ze geven aan welke activiteiten wel of niet toegestaan zijn en welke beschermingsmaatregelen verplicht zijn. Beschermingsstatussen helpen bij het prioriteren van behoudsmaatregelen, bij vergunningverlening en bij toezicht en handhaving.

De belangrijkste wettelijke kaders in Nederland zijn de Wet natuurbescherming, die Europese richtlijnen van Natura 2000 omzet, en de oude Flora- en faunewet. Binnen dit systeem kunnen soorten als beschermde soorten worden aangemerkt, en habitats of gebieden als Natura 2000-gebieden of als beschermde natuurgebieden of beschermde landschappen. Daarnaast bestaan er algemene beschermingsregels voor planten en dieren.

Een beschermingsstatus heeft concrete gevolgen. Zo gelden verboden op doden, verwonding, verstoring of vernieling van beschermde soorten, en vergunningplicht bij handelingen die de soort of het gebied kunnen raken. Voor Natura 2000-gebieden gelden aanvullende beheer- en monitoringverplichtingen en vaak beperkingen bij ruimtelijke ontwikkelingen. Statussen kunnen ook aangeven dat een gebied of soort prioriteit heeft in beheer- of restauratieplannen.

Statussen worden vastgesteld en soms herzien door de rijksoverheid op basis van wetenschappelijk advies, monitoringresultaten en beleidsontwikkelingen. Internationale vergelijkingen, zoals IUCN-statussen, kunnen een aanvullende indicatie geven van de kwetsbaarheid of reddingskansen van soorten, maar de bescherming in NL wordt primair geregeld via nationaal en EU-recht.

In databanken en rapportages wordt de beschermingsstatus vaak als veld gebruikt om aan te geven wat er beschermd is en welke maatregelen nodig zijn, wat bijdraagt aan toezicht, beleid en uitvoering van beschermingswerk.