beloningsverwachting

Beloningsverwachting, in het Engels reward expectancy, is de verwachting of voorspelling dat een bepaald gedrag of prestatie zal leiden tot een beloning. Het speelt een centrale rol in motivatie, besluitvorming en leerprocessen, omdat de verwachting van wat men zal ontvangen de inspanning en keuzes stuurt.

In theorieën over motivatie en leren wordt beloningsverwachting vaak gekoppeld aan de verwachtingstheorie (Vroom) en aan principes uit reinforcement learning. Praktisch gezien bepalen zowel de kans op beloning als de beloningsgrootte de uiteindelijke motivatie. Daarnaast wijst onderzoek naar de betrokkenheid van beloningsverwachtingen bij besluitvorming en gedrag op dat anticipatie de uitvoering van taken kan beïnvloeden.

Factoren die beloningsverwachting beïnvloeden zijn onder meer eerdere ervaringen met beloningen, feedback en controleerbaarheid van prestaties, de kans op beloning, de grootte en de tijdshorizon van de beloning, en de waargenomen eerlijkheid en consistentie van beloningsregelingen. Transparante criteria en regelmatige communicatie helpen om realistische verwachtingen te vormen en te onderhouden.

Een hoge beloningsverwachting kan leiden tot meer inzet en vasthoudendheid, maar als de beloningen op korte termijn niet waar te maken zijn of als verwachtingen sterk afwijken van ontvangen beloningen, kan dit demotivatie en mogelijk risicovol gedrag veroorzaken.

In onderzoek wordt beloningsverwachting vaak gemeten met zelfrapportages of experimentele taken; in organisaties wordt geprobeerd verwachtingen te beheren via beloningsbeleid, duidelijke criteria en regelmatige communicatie, zodat de verwachting aansluit bij daadwerkelijke beloning.