belastingstoename

Belastingstoename is de verhoging van de belastingdruk door een overheid, hetzij door hogere tarieven, een uitbreiding van de belastingbasis, of de invoering van nieuwe heffingen. Dergelijke maatregelen worden meestal toegepast om begrotingsfinanciering te verbeteren, schulden te beheersen of publieke diensten en investeringen te bekostigen.

Oorzaken en instrumenten: Belastingstoename kan voortkomen uit tekorten, toenemende schuldenlast, vergrijzing en economische veranderingen, maar ook uit politiek draagvlak voor hogere inkomsten. Instrumenten zijn onder meer hogere tarieven op inkomsten-, vennootschaps- of btw; vergroting van de belastingbasis door het schrappen van vrijstellingen en het beperken van aftrekposten; uitbreiding van het domein van belastingen (bijv. milieubelastingen of koolstofheffing). Belastingen kunnen tijdelijk of permanent zijn; sommige maatregelen zijn gericht op korte termijn stabilisatie, andere op structurele hervorming.

Effecten en afhankelijkheden: Een belastingtoename verlaagt het beschikbaar inkomen en kan de consumptie en investeringen beïnvloeden. De economische draagwijdte hangt af van wie de lasten draagt (incidence) en op welke manier de belasting is opgebouwd. Gedragseffecten omvatten minder bestedingen, verplaatsing van activiteiten, en mogelijk toegenomen neiging tot belastingontwijking of -ontduiking. De verdeling van de lasten kan progressief of regressief uitpakken, afhankelijk van de structuur en vrijstellingen.

Beleidsafweging: Bij het ontwerpen van belastingstoenames is een balans nodig tussen efficiëntie en rechtvaardigheid, administratieve kosten, transparantie en gerichte compensaties. Evaluatie vereist dynamische analyses om langetermijneffecten en gedragsveranderingen mee te nemen.