bekkenbodemzwakte

Bekkenbodemzwakte is een aandoening waarbij de bekkenbodemspieren en het bijbehorende steunweefsel niet genoeg functioneren. Dit kan leiden tot onvoldoende ondersteuning van bekkenorganen zoals de blaas, de baarmoeder of een deel van de darmen, met klachten op gebied van controle en doorbuiging van organen. De mate van klachten kan variëren van mild tot ernstig, en de aandoening komt vaker voor bij vrouwen, maar kan ook bij mannen voorkomen.

Oorzaken en risicofactoren zijn onder meer zwangerschap en vaginale bevalling, veroudering, menopauze, obesitas, chronische hoest, constipatie en zwaar tillen. Ook operaties in de bekkenregio, neurologische aandoeningen en aandoeningen die de bekkenbodemspieren verzwakken kunnen bijdragen. De kans op bekkenbodemzwakte neemt toe na meerdere zwangerschappen en bij langdurig gebrek aan belichting van de bekkenbodem.

Symptomen bestaan vaak uit urine-incontinentie bij inspanning of niezen/hoesten, fecale incontinentie, en een gevoel van zwaarte of uitpuiling in de vagina. Sommige mensen ervaren ook bekken- of seksuele klachten, of pijn in het bekkengebied. De aanwezigheid en ernst van de symptomen hangen af van welke delen van de bekkenbodem zijn aangetast en welke organen meewerken.

Diagnostiek omvat doorgaans een vraaggesprek en lichamelijk onderzoek gericht op bekkenbodemfunctie. In specifieke gevallen kunnen aanvullende onderzoeken zoals urodynamica, transvaginale echografie of MRI worden toegepast om de aard en omvang van de zwakte te bepalen.

Behandeling richt zich op het versterken van de bekkenbodem en het verlichten van klachten. Bekkenbodemspieroefeningen (Kegels) en fysiotherapie met biofeedback zijn vaak de eerste stap. Leefstijlmaatregelen zoals gewichtsverlies, vezelrijk dieet en voldoende vocht kunnen helpen, evenals behandeling van chronische hoest en obstipatie. Pessaria kunnen prolaps verlichten. Medicatie kan helpen bij overactieve blaas. Chirurgie kan overwogen worden bij ernstig prolaps of incontinentie die niet reageert op conservatieve behandeling; mogelijk zijn colporrhaphie, andere uitwendige of vaginale correcties, of sling-operaties voor stressincontinentie. De inzet van synthetische mesh is tegenwoordig voor veel situaties beperkt en controversieel.

Prognose varieert per individu, maar veel patiënten ervaren significante verbetering met oefening en conservatieve behandelingen. Herhaling van klachten blijft mogelijk; onderhoudsoefeningen en follow-up zijn belangrijk. Preventie omvat regelmatige bekkenbodemoefeningen, een gezonde gewichtstoestand, vroeg tijdig behandelen van constipatie en hoest, en aandacht voor bekkenbodemgezondheid bij én na zwangerschap.