arbeidsongeschikt

Arbeidsongeschikt is een term die verwijst naar de situatie waarin iemand door ziekte, letsel of een andere beperking niet in staat is om te werken. Het kan tijdelijk zijn, bijvoorbeeld bij een genezingsproces, of blijvend. De mate van arbeidsongeschiktheid wordt doorgaans medisch vastgesteld en in de Nederlandse sociale zekerheid beoordeeld door het UWV (Uitvoeringsinstituut Werknemersverzekeringen).

Een veelgebruikte indeling is tussen gedeeltelijk arbeidsongeschikt en volledig arbeidsongeschikt. Gedeeltelijk arbeidsongeschikt betekent dat iemand nog (ondanks beperkingen) arbeid kan verrichten, vaak met aanpassingen of re-integratie. Volledig arbeidsongeschikt houdt in dat de persoon geen passend werk meer kan doen en langdurige ondersteuning nodig heeft.

In de praktijk spelen sociale-zekerheidsregelingen een centrale rol. Bij ziekte geldt in veel gevallen een periode van loondoorbetaling door de werkgever, meestal tot twee jaar. Als iemand na die periode nog steeds arbeidsongeschikt is, kan een uitkering volgen via de Wet werk en inkomen naar arbeidsvermogen (WIA). WIA kent twee sporen: WGA (werkhervatting gedeeltelijk arbeidsongeschikten) en IVA (inkomensvoorziening volledig arbeidsongeschikten). Daarnaast bestaan er privéschadeverzekeringen voor arbeidsongeschiktheid, vooral bij zelfstandigen of als aanvullende dekking.

Re-integratie is een belangrijk element: onder de Wet verbetering poortwachter zijn werkgever en werknemer verplicht om samen te werken aan terugkeer naar werk, met medische evaluaties, behandelingen en re-integratieactiviteiten.

Samenvattend verwijst arbeidsongeschiktheid naar beperkende arbeidsvermogen door ziekte of beperking, en raakt dit aan medische, juridische en verzekeringsmatige regelingen die gericht zijn op beoordeling, financiële ondersteuning en re-integratie.