anglicaanse

Anglicaanse verwijst naar de Anglicaanse traditie binnen het christendom, die wereldwijd aanwezig is en samenhang vindt in de Anglicaanse Kerk of Anglican Communion. De oorsprong ligt in de Engelse Reformatie van de 16e eeuw, toen de Kerk van Engeland zich van de Rooms-Katholieke Kerk afscheidde onder koning Henry VIII en vervolgens verder werd ontwikkeld onder Elizabeth I. Een kenmerk is de episcopale organisatie: bisschoppen vormen een kern van de kerkelijke hiërarchie, met de aartsbisschop van Canterbury als spiritueel leider binnen de internationale gemeenschap.

De Anglicaanse traditie ziet zichzelf vaak als een middenweg tussen rooms-katholieke en protestantse elementen, een houding die wel wordt omschreven als de “via media”. Doctrines en liturgie blijven in grote lijnen verbonden met bijbelbewustzijn, sacramentaliteit en apostolische prosper, maar er bestaat aanzienlijke variatie tussen kerken. Doop en Heerlijk Avondmaal worden algemeen erkend als centrale sacramenten; andere sacramentele handelingen kunnen per land verschillen. Liturgisch ligt de nadruk op een voorgeschreven liturgie, vaak gebaseerd op de Book of Common Prayer (in verschillende versies en talen), aangevuld met moderne liturgieën in veel kerken.

In de hedendaagse werkelijkheid vormen autonome nationale kerken gezamenlijk de Anglican Communion, verenigd door gemeenschappelijk geloof, liturgische erfenis en onderlinge afspraken. Voorbeelden zijn de Church of England, de Episcopal Church in de Verenigde Staten, de Anglican Church of Canada en de Anglican Church of Australia, met talloze kerken in Afrika, Azië en Oceanië. Periodieke bijeenkomsten zoals de Lambeth Conference bevorderen eenheid en oecumene, terwijl lokale kerken vaak uiteenlopende theologische accenten en ethische standpunten hanteren.