anamorfische

Anamorfische verwijst naar een groep technieken en optische systemen die beelden horizontaal comprimeren tijdens opname en vervolgens weer uitrekken tijdens weergave. In de filmwereld gebeurt dit meestal met anamorfische lenzen die het beeld ongeveer twee keer horizontaal samendrukken, zodat een breder beeld past op een standaard filmframe.

Tijdens opname ontstaat een widescreen-formaat, en bij projectie of digitale verwerking wordt het beeld weer uitgezakt tot een breedbeeldverhouding zoals circa 2,39:1 of 2,35:1. Deze methode levert kenmerkende eigenschappen op, zoals een langgerekt horizontaal beeld, specifieke bokeh wanneer een lens wordt geopend, en vaak uitgesproken lensflare bij tegenlicht.

Historisch gezien werd anamorfie begin twintigste eeuw ontwikkeld door optische uitvinders zoals Henri Chrétien. Het systeem kreeg vooral in de jaren vijftig en daarna brede toepassing in de cinematografie met formats als CinemaScope; later kwamen andere systemen en merken zoals Panavision en verschillende digitale implementaties. Tegenwoordig kan anamorphisch materiaal zowel op film als in digitale opnames worden gebruikt en levert het een specifieke beeldverhouding en esthetiek die filmmakers vaak omwille van stijl kiezen.

Naast film en televisie komt anamorfische technologie ook voor in de beeldende kunst en fotografie, waar vervorming wordt gebruikt om vanuit een bepaald standpunt een correct of driedimensionaal beeld te tonen. Een bekend historisch voorbeeld is anamorphose in de schilderkunst, zoals de schedel in Holbeins The Ambassadors, die alleen vanuit een scherp bepaald perspectief zichtbaar is. Moderne kunst en straatkunst gebruiken soortgelijke illusies met spiegels, projecties of objecten.