afwateringsvoorzieningen

Afwateringsvoorzieningen zijn infrastructuur en systemen die bedoeld zijn om overtollig water uit land of bebouwde gebieden te verwijderen. Het doel is wateroverlast en verzilting te voorkomen, de bodemdroogte te handhaven en veilige land- en waterbeheersing te waarborgen. Afwatering is daarmee een kernonderdeel van ruimtelijke inrichting en waterbeheer.

De voorzieningen variëren met de context. In landbouwgebieden bestaan afwateringvoorzieningen uit velddrains of buisdrains, greppels en sloten die water uit akkers of polders afvoeren, en pompgemalen die water uit lagere gebieden naar kanalen of rivieren brengen. In stedelijke en gemengde gebieden omvatten ze rioolsystemen voor regenwater (soms apart of gecombineerd met afvalwater), opslagbekkens en overstortpunten die water naar uiterwaarden, sloten of watergangen leiden. In veel landen worden deze systemen beheerd en onderhouden om piekafvoeren te controleren en de waterstand te reguleren.

Besturing en onderhoud van afwateringsvoorzieningen vallen vaak onder overheidsinstellingen zoals waterschappen of nationale waterautoriteiten. Zij dragen zorg voor ontwerpstandaarden, inspecties, renovaties en de afstemming met waterveiligheid, milieu- en natuurdoelstellingen. Geavanceerde systemen maken gebruik van sensoren en automatische, regelbare pompen en sluizen om snel te reageren op wisselende neerslag en waterstanden.

Historisch gezien speelden afwatering en drainage een cruciale rol bij polderontwikkeling, waarbij windmolens, later gemalen en moderne geautomatiseerde installaties de landbouwwater beheersen. Tegenwoordig is klimaatbestendigheid een belangrijk aandachtspunt bij de planning en aanpassing van deze voorzieningen.

Zie ook: waterbeheer, flood control, stedelijke drainage.