adjectiefbijwoord

Adjectiefbijwoord is een term uit de Nederlandse grammatica voor woorden die zowel als bijvoeglijk naamwoord (adjectief) als als bijwoord (bijwoord) kunnen fungeren. In het adverbiale gebruik modifieren ze vaak een werkwoord, een ander bijwoord of een bijvoeglijk woord, zonder dat hun vorm verandert. Wanneer ze voor een zelfstandig naamwoord staan, krijgen ze meestal een correcte adjectieve verbuiging in functie van lidwoord, getal en geslacht (bijvoorbeeld een snelle auto, de snelle auto).

In de praktijk zijn veel voorkomende adjectiefbijwoorden woorden die zowel in adjectieve als in adverbiale positie voorkomen, zoals snel, mooi, lang, hard en goed. Voorbeelden: hij loopt snel (adverb); een snelle auto (adjectief). hij praat hard (adverb); een harde man (adjectief). ze zong mooi (adverb); een mooie zangeres (adjectief). het duurt lang (adverb); een lange dag (adjectief). hij werkt goed (adverb); een goede prestatie (adjectief).

Het belangrijkste kenmerk van adjectiefbijwoorden is dat ze in veel gevallen geen speciale adverbiale vorm hebben ten opzichte van hun basisadjectief wanneer ze een werkwoord of ander woord nader specificeren. Wel kunnen ze variëren in vorm wanneer ze attributief vóór een zelfstandig naamwoord staan, conform de regels voor adjectieven (zoals het toevoegen van -e bij bepaalde determinatieven en getallen).

Samenvattend gaat het bij adjectiefbijwoorden om woorden die in meerdere functies kunnen voorkomen: als adjectief bij een zn, en als bijwoord bij een werkwoord of ander woord, met vaak dezelfde basisvorm in het adverbiale gebruik en een aangepaste vorm in attributieve adjectieve positie.